Schaakmat, Koning Suske!

Al bijna zeventig jaar groeien kinderen op met de avonturen van Suske & Wiske. Het eerste stripje van deze moedige jongeling en zijn eigenwijze vriendinnetje verscheen op 19 december 1945 in de Vlaamse krant De Nieuwe Standaard. Met ijzersterke cliffhangers wist tekenaar Willy Vandersteen zijn lezers dagelijks op het puntje van hun stoel te houden.

Suske is niet de eerste kompaan van de kleine Wiske. Vandersteen tekent het meisje al in maart 1945, maar samen met haar grote broer Rikki. Hij is hier achteraf niet tevreden over en in het volgende avontuur introduceert de tekenaar Suske. De jongen leeft op het eiland Amoras, waar Wiske met haar tante Sidonia naar toe was gereisd met behulp van de teletijdmachine van professor Barabas. De laatste heeft voor vele mooie thema’s gezorgd door die uiterst begerenswaardige uitvinding. Suske en Wiske raken dus bevriend en tante Sidonia neemt hem mee naar de twintigste eeuw als adoptiezoon. Sindsdien zijn de twee kinderen onafscheidelijk.

Met de jaren introduceert Willy Vandersteen meer memorabele figuren zoals de oenige maar ijdele Lambik (1946) en de letterlijk oersterke Jerommeke (1953), die na millennia bevroren te zijn geweest nooit de hedendaagse grammatica onder de knie heeft gekregen. Aansprekende schurken komen ook meerdere malen terug, zoals het snode duo Snoeffel en Gaffel (sinds 1960) en de kleine driftkikker Krimson (sinds 1962).

Volkse stijl
Willibrord Jan Frans Maria Vandersteen ziet in 1913 het levenslicht in de Antwerpse volksbuurt Seefhoek. Zijn vader is ornamenteur en die kant zou Willy ook op zijn gegaan, als de Tweede Wereldoorlog er niet tussen was gekomen. Hij komt in aanraking met een buitenlands fenomeen en tevens grote liefde van Amerikaanse soldaten: strips. Vandersteen slaat zelf ook aan het tekenen en al tijdens de oorlog wordt zijn talent ontdekt. Hij kan als striptekenaar aan de slag bij de krant De Nieuwe Standaard. Zijn tekenstijl is los en aanstekelijk en zijn teksten zijn volks en met humor. Wanneer de beroemde Hergé, de geestesvader van Kuifje, hem in 1948 vraagt om strips voor hem te maken, is dat onder de volgende voorwaarde: Vandersteen moet zijn ruwe tekenstijl en zijn Antwerpse volksaccent en dito humor bijschaven…

De Suske & Wiske krantenstripjes verschijnen in 1946 gebundeld als album, met de titel Op het eiland Amoras. Wie nu naar dit eerste album kijkt, ziet weinig vreemds aan de figuren. Dat komt omdat de klassieke reeks (nummer 1 tot en met 66) opnieuw is uitgegeven en daarbij ook grotendeels opnieuw is getekend. De Vlaamse teksten zijn vervangen door keurig ABN en de oorspronkelijk zwart-wit tekeningen zijn ingekleurd. Deze hernieuwde uitgaven verklaart ook de vreemde nummering, die is terug te vinden op de achterkant van elk album: de eerste strip begint met nummer 67.

Suske & Wiske schaakspel
Al met al hebben de stripfiguren door de jaren heen een ware metamorfose ondergaan. Suske & Wiske zijn niet alleen in lengte gegroeid en in modernere kleding gestoken, ze hebben ook een beschaafder voorkomen gekregen. Het kenmerkende eihoofd van Wiske bijvoorbeeld was ooit een jolige peer… Het oorspronkelijke uiterlijk van de hoofdfiguren is echter niet geheel verloren gegaan. In 2004 heeft uitgeverij Lecturama, van de Suske & Wiske verzamelalbums, een schaakspel in gelimiteerde oplage uitgebracht. Dit collectorsitem bestaat uit zware tinnen schaakstukken van beroemde figuren uit de strip.

De stukken zijn vormgegeven naar de klassieke tekenstijl en vormen twee partijen. De witte zijde wordt bemand door onze helden met Suske en Wiske als Koning en Koningin, Lambik en Sidonia als lopers, Jerom als Toren en Barabas als Paard. Zij moeten het opnemen tegen de schurken aan de zwarte zijde met Krimson en de Zwarte Madame als hun Koning en Koningin.

2015 wordt een belangrijk herdenkingsjaar voor Suske & Wiske. Wie nu al wil genieten van de zeventigste verjaardag van deze altijd jonge striphelden, kan een kijkje komen nemen in het Schaakstukkenmuseum.

Door Marjolein Overmeer