Dierbaar schaakspel

Als directeur van het Schaakstukkenmuseum kent Ridder Dijkshoorn zijn collectie door en door. Hij is de meest geschikte persoon om over de bijzondere schaakspellen te vertellen en bezoekers vragen hem dan ook regelmatig het hemd van het lijf. Met verrassend resultaat.

Ridder: “Als men mij vraagt wat ik zelf het mooiste of meest kostbare spel in de collectie van het Schaakstukkenmuseum vind, ben ik steeds geneigd om eerst naar het spel van de Puzzelbollen te gaan. Dit spel is rond 1820 in China uit ivoor gesneden en speciaal gemaakt voor de export naar West-Europa. Dus ook toen al Made in China.”Een beschrijving van dit spel is te vinden op de website of in het boekje van 2011.

Verrassende vondst
“De laatste tijd loop ik bij deze vraag echter steeds vaker naar een schaakspel dat ergens een beetje onderaan in het zijkamertje staat. Hier bevinden zich alle schaakspellen die ik in 2006, vlak na de opening van het Schaakstukkenmuseum, kon overnemen van de erfgenamen van de heer Glotzbach. Deze verzamelaar had namelijk 73 schaakspellen nagelaten en de vijf zoons en dochters zaten met de vraag hoe deze collectie te verdelen. Gelukkig wist een kleinzoon dat ik net begonnen was met het Schaakstukkenmuseum. De familie vond het eigenlijk wel een prima idee als de collectie van vader en grootvader bij elkaar zou blijven en zelfs in een heus museum tentoongesteld zou worden.”

“Bij het uitpakken van alle dozen en doosjes waarin de verzameling was afgeleverd, viel mijn mond opeens open van verbazing toen ik een schaakspel tegenkwam dat gemaakt was van kurk. ‘Dat zal toch niet….; dat kan toch niet…..; zou het echt…..?’ Zou dit kurken schaakspel echt hetzelfde schaakspel zijn dat ik jaren geleden had gezien in een psychiatrisch ziekenhuis in Den Haag? In die tijd was ik daar Assistent In Opleiding tot Specialist en het schaakspel was op de creatieve therapie gemaakt door een patiënt. Ik had het willen kopen, ware het niet dat ik er op dat moment het geld niet voor had. Nog maar pas daarvoor had ik mijn studentenkamer in Groningen verruild voor een etage in Den Haag waar ik was gaan samenwonen met een vriendin die later mijn vrouw  zou worden (en nog later mijn ex). Helaas was het schaakspel plotseling verdwenen uit de vitrine in de ruimte van de creatieve therapie. Verkocht.”

Toeval of karma?
“Gelukkig was de heer Glotzbach een uiterst consciëntieus man geweest, die in een klapper nauwkeurig van elk schaakspel had bijgehouden waar en wanneer hij het had gekocht en voor hoeveel. Ik kon het dus checken! Met trillende handen pakte ik de klapper erbij en zocht het volgnummer op dat de heer Glotzbach aan al zijn aanwinsten had toegevoegd. En jawel, bij het betreffende nummer las ik dat hij het kurken schaakspel op 19 mei 1976 gekocht had voor fl. 75,- op de jaarmarkt van het Psychiatrisch Centrum Rosenburg te Den Haag. En dat het spel inderdaad gemaakt was door een van de patiënten.”

“Nagenoeg precies 30 jaar nadat de heer Glotzbach dit schaakspel ‘voor mijn neus had weggekaapt’, was het dan toch via hem en zijn kinderen in mijn bezit geraakt.
Ik kon op dat moment alleen maar concluderen dat ‘de wegen van het Universum soms heel wonderbaarlijk zijn’. En iedere keer als ik dit verhaal vertel aan een bezoeker van het Schaakstukkenmuseum, wordt dit volmondig door de bezoeker beaamd.”

Door Ridder Dijkshoorn